Nadbubrežna žlijeda jedna je od najznačajnijih žlijezda u organiznmu, koja proizvodi veoma značajne hormone za rad cijelog organizam. Desna žlijezda je u obliku trougla, dok je leva više u obliku polumjeseca. Sastoji se iz tri dijela, kapsule, kore i moždine i svaki od tih dijelova luči određenu vrstu hormona. Nadbubrežna žlijezda je zadužena za lučenje nekoliko važnih hormona, od kojih su najvažniji:
Kod muškaraca testosteron se inače luči u testisima, međutim, u slučajevima da se to ne dešava, u pomoć uskače nadbubrežna žlezda sa androstenedionom, DHEA i DHEA-S hormonima koji se mogu pretvoriti u testosteron. Kod žena luče ženske polne hormone, estrogen i progesteron.
Kortizol
Nadbubrežna žlijezda takođe utiče na lučenje kortizola, hormona zaduženog za regulisanje ciklusa spavanja i buđenja, što dalje utiče na rad cijelog organizma.
Aldosteron
Hormon koji utječe na sekreciju minerala iz organizma zove se aldosteron i luči se u kori nadbubrežne žlijezde.
Adrenalin, noradrenalin i dopamin
Kada organizam prepozna simptome stresa on odmah šalje znak nadbubrežnoj žlijezdi da počne sa lučenjem tri hormona koji će stvoriti određene odgovore na stres. Prvo će usporiti metabolizam, pojačati opreznost a onda i odgovor na spoljašnje signale. U zavisnosti koliko dugo stres traje, nadubrežna žlezda će pojačavati ili smanjivati sekreciju ovih hormona. Jedna od posljedica dugoročnog stresa javlja se usporen rad ili “uspavanost” nadbubrežne žlijezde (“adrenal fatigue”). Ova situacija podrazumijeva da ona ne može da stvori suspstance koje su neophodne za normalan rad organizma. U nedostatku adrenalina, kortizola, dopamina ili polnih hormona, organizam ne može da funkcioniše normalno, pa dolazi do usporenog rada ili problema u normalnom radu organizma. Najteži oblik bolesti nadbubrežne žlezde je tumor nadbubrežne žlijezde ili adenom. Simptomi ovog oboljenja zavise od toga koji dio žlijezde je obolio odnosno, koje hormone ova žlijezda luči u većoj količini ili manjoj nego što je potrebno.
Tako se kod tumora nadbubrežne žlezde mogu javiti pojačane muške karakteristike kod žena ili ženskih kod muškaraca, ukoliko je zahvaćena kora nadbubrežne žlijezde. Isto tako mogu se javiti simptomi pojačanog lučenja kortizola, poput povećane težine, masnoće u gornjem dijelu tijela (naročito iza ramena i lopatica), mršavost nogu, neredovne menstruacije, visok krvni pritisak, osteoporoza, modrice i opšta potištenost i depresija. Konačno, tumor nadbubrežne žlijezde može izazvati i pojačano lučenje adrenalina što vodi u visok krvni pritisak, slabost i grčeve u mišićima. Nekada se adenom otkrije tek kada počne da pritiska okolne organe. Tada se dijagnoza može postaviti jedino ultrazvukom nadbubrežne žlijezde u ljekarskoj ordinaciji. Ipak, jedna od najčešćih bolesti nadbubrežne žlijezde je usporen rad žlijezde izazvan smanjenim lučenjem adrenalina. Može se javiti kao odgovor na dugoročni stres, kada organizam iscrpi sve depoe adrenalina i prestane da adekvatno odgovara na stres. Tada se javlja opšta slabost, depresija, apatija, mutan vid i hroničan umor.
Ukoliko dođe do usporenosti rada ili tumora nadbubrežne žlezde, postoji mogućnost i prirodnog liječenja i regulisanja njenog rada. Tako se njen rad može kontrolisati i regulisati i uz pomoć ishrane ili utvrđivanju uzroka tih problema, a među njima prvi je stres. Zato je važno na vrijeme prepoznati simptome stresa i smanjiti ga na najmanju moguću mjeru. Neki od korisnih savjeta mogu biti:
– Smanjiti nivo kofeina tokom dana – odnosno piti manje kafe;
– Povećati količinu proizvoda od kokosa, naročito kokosovog mlijeka – dokazano poboljšava rad nadbubrežne žlijezde;
– Povećati količinu korisnih masti, poput omega-3 masti kojih najviše ima u ribljem mesu;
– Povećati količinu povrća, naročito zelenog (poput spanaća, kelja, zelja i slično)- ali ne pretjerivati u voću;
– Uzimati vitamin B16 i selen – dokazano poboljšavaju rad nadbubrežne žlijezde.
– Smanjiti stres ili barem naučiti da prepoznate simptome stresa tako da ga možete smanjiti ili ublažiti njegove posljedice čim se pojave. Rešavajte probleme dugoročno i pronađite vremena za odmor i opuštanje od svakodnevnih problema.
